Yeni Yıl Kararlarını Bozmama Yazısı

Yeni yılda yeni kararlar aldık mı? Güzeeel. 

Peki kaçı zaten yıllardır alıp da uygulayamadığımız kararlardı? Off yapma şimdi, bunu düşünmek bizi üzer 🙂 

O zaman soruyu şöyle değiştiriyorum. ‘Alıp durduğunuz ama ipi göğüsleyemediğiniz kararların kaçını gerçekten istiyorsunuz, kaçını genel kanıda öyle olması gerektiği için listenize yazdınız?’

Bkz: kilo vermek, sigarayı/alkolü bırakmak, o kitabı/projeyi yazmak, daha çok okumak, erken kalkmak, spor yapmak, bir müzik aleti çalmak, sosyal medyayı az kullanmak, sosyalleşmek, sağlıklı ilişkiler kurmak, para biriktirmek vs. vs. vs.

Bence kendimize yapmamız lazım geldiğini söylediğimiz ve her defasında çuvalladığımız şeylerin sebebi iki türlü.

1. Aslında biz o şeyleri gerçekten yapmak/değiştirmek istemiyoruz. Yani bu durumda bünyeyi zorlamak suretiyle bir çabaya girip yarı yolda pes ediyoruz.
2. Oturmuş alışkanlıklarımızdan nasıl kurtulacağımızı bilmediğimiz için yerine yenilerini koyamıyoruz. 

Eğer sebebiniz birincisiyse boş verin, almayın o kararları. Herkes gibi ya da sizden beklenen gibi olmak zorunda değilsiniz. Sallayın gitsin, başka kararlar bulun gönlünüze göre. 

Ama ikincisiyse sanırım size çözüm önerisiyle gelebilirim. 

***

Yıllardır benim de içimi kemiren bir listem mevcut. Her 1. Ocak’ta başlanıp tahminen Şubat’ı görmeyen bir liste. Sonrası vicdan azabı, kendini suçlama, başarısızlık hissi. Nasıl bu kadar iradesiz olabiliyordum, disiplinsiz, düzensiz. Çok mu zordu yani, bak el alem neleri neleri yapıveriyordu bir çırpıda. Ben daha kendime verdiğim sözleri tutamıyordum. Çok sinir bozucu. Müthiş bir kaybetmişlik hissi ve suçlanacak senden başka kimse yok. 

Ve fakat 2022’de şunu keşfettim, kişi anlayıp sindiremediği bir şeyi uygulayamıyor. Bu şu demek; her neyi değiştirmek istiyorsan önce onun sana ne katacağını, neden önemli olduğunu kavrayacaksın, olsun diye yapmaktan vazgeçeceksin.

Diyelim kilo mu vermek istiyorsun, sağlıklı beslenmenin beynine ve psikolojine katkısını inceleyip belleyeceksin. ¨Haa demek ki benim için uzun vaadede doğru bir karar ¨ kafasına geçeceksin.

Planlı çalışmak istiyorsun da hep erteliyor musun. Ancak plan içinde her gün bir şeyler yaptığında başarı yolunda yürüyebildiğini kavrayacaksın.

Spora başlayıp üç hafta sonra bırakıyor musun? Sporun senin için neden vazgeçilemez olması gerektiğini öğreneceksin. Önce bilgi, nedenler ve sonuçlar yani.

Şimdi bu cepteyse ikinci önerim şu: 1’in 0’dan daha iyi olduğunu aklından çıkartmayacaksın. Bugün bir saat yürüyüş yapmaya üşeniyor musun, peki tamam deyip yirmi dakika yürüyeceksin. Öğleden sonra ağzına kurabiye mi attın, ¨Olabilir dayanamadım¨ deyip, akşama sağlıklı bir yemek yiyerek devam edeceksin.

***

Her hangi bir şeyi başarmanın en garanti yolu havlu atmamak. Her gün küçücük de olsa bir taş koyup o eylemi alışkanlık haline getirmek. 

¨Bir yıl boyunca her gün yüzde birlik bir gelişme kaydetseniz, yılın sonunda o konuda 37 kat daha iyi olursunuz.¨ diye yazıyordu okuduğum kitapta. Evet, hemen asıl kaynağıma James Clear’ın yazdığı müthiş kitap ‘Atomik Alışkanlıklar’a geliyorum.

Binlerce boşa yazılmış olduğuna inandığım kişisel gelişim kitabının arasında bu kitap hayatımda çok şey değiştirdi. Acilen tavsiye ediyorum.

Diyor ki Clear: ¨Başarı hayatta bir kez yaşanan dönüşümlerin değil, günlük alışkanlıkların ürünüdür¨. 

¨Sonuçlarınız alışkanlıklarınızın gecikmeli ölçüsüdür ¨.

¨Zamanı neyle beslerseniz, zaman onu katlar ¨.

***

Hani şu meşhur söz vardır ya, hepimiz en çok vakit geçirdiğimiz beş kişinin ortalamasıyız. Yani aslında kabahat gevşek irademizde değil, içinde bulunmaya devam ettiğimiz ortamda, yaşama biçimimizde ve alışkanlıklarımızda. 

Şöyle düşünün, başarılı, çalışkan, disiplinli kişilerin arasında tembel, aylak ve plansız olmaktan rahatsızlık duyar, biz de bir şeyler üretmek, çalışmak isteriz. Tam tersinden bakalım; dedikodu yapan, erteleyen, saatlerce ve günlerce negatif konuşan, alkolde, alemde kişilerle takılırsak da onlara benzeriz. O şekil yani. Anladınız siz.

Zamanımızı neye verirsek ona dönüşürüz yani. Aslında bu kadar basit. Basit olmayansa o yer etmiş alışkanlıklarımızı değiştirmekte. 

Bunun için de kim olduğunuza inandığınıza bakmanız gerekiyor. ¨Ben sabah insanı değilim ¨, ¨Spor yapamam, üşengecim ¨, ¨Her gün günlüğüme yazamam ¨ dediğinizde zaten bunları yapamazsınız. 

Ama güzel bir haberim var, kimlik anlayışınızı değiştirdiğinizde alışkanlıklarınız da değişir.

Her gün bir sayfa yazarak başlarsanız bir süre sonra yazar olduğunuza inanırsınız. Her gün koşuya çıkarsanız bir süre sonra koşucu oursunuz. Her gün gitar çalışırsanız, zamanla müzisyen olursunuz.

Çünkü kendinize güvenmeye başlarsınız ve alışkanlıklarınız değişir. 

Siz kendinize tez elden şunu sorun ¨Bütün olmazları, yapamamları, şartları bir kenara koyduğumda ben kim olmak istiyorum?¨.

Hadi size hem kitaptan hem kendi deneyimlerimden birkaç tavsiye vereyim:

• Yaşadığınız ortama dikkat edin ve amacınıza göre yeniden düzenleyin Sizi baştan çıkarıp yolunuzdan saptırıyor mu? Mutfak tezgahında koca bir kek görürseniz elbette düşünmeden onu gider yersiniz değil mi?. Alkolü bırakmak isteyen birinin bara ya da rakıya gitmesi de kötü bir fikirdir mesela. 
• Sabah uyandığınız andan itibaren yaptıklarınızı tek tek yazmaya başlayın. Diyelim uyanır uyanmaz sosyal medyaya mı bakıyorsunuz? Bakmayın. Bu alışkanlığın yerine uyanır uyanmaz elinizi yüzünüzü yıkadıktan sonra diyelim limonlu su içmeyi, dua etmeyi ya da gününüzü planlamayı koyun. Yazmak, görmek demektir. 
• Zamanınızı neye harcadığınıza karşı uyanık olun. 
• Netleşin! ¨Spor yapmak istiyorum ¨ değil, ¨Her sabah uyandıktan sonra yüzümü yıkar yıkamaz bir kahve içip yürüyüşe çıkıyorum ¨ deyin. ¨Her gün saat 17.00’de bir saat yazıyorum ¨ deyin. ¨Her akşam uykudan önce 20 sayfa kitap okuyorum ¨ deyin gibi gibi. Plan yapın. Plan yapmayan savrulur. 
• Yeni alışkanlıklarınızı oluştururken arkadaşlarım, eşim ne der diye düşünmeyin. Siz değiştikçe değişiminizden rahatsızlık duyanlar olacaktır. Bu tamamen onların sorunu. Unutmayın! Herkes kendini düşünür. Beğenmeyen de gidebilir. Potansiyelinizi harcamanın acısını yeterince çekmediniz mi?
• Yeni alışkanlığınızı gözünün önünde tutun. Daha çok su mu içmek istiyorsunuz, birkaç tane mataraya su doldurup çalışma masanıza, arabanıza, salonunuza koyun. Gece ilaçlarınızı unutmamak için yatak başınıza koyun vs. 
• Cazip gelen bir şeyle yapmak istediğiniz şeyi birleştirin. Netflix’te dizi izlemek cazipse koşu bandına diziyi izlerken çıkın. Podcast dinlerken ev işlerinizi halledin. Trafikte giderken sesli kitap dinleyin gibi gibi. 
• Sosyal çevrenizde değişiklikler yapın. Daha çok okumak istiyorsanız bir kitap kulübüne üye olun. Başkalarıyla paylaşmak alışkanlığınızı geliştirir. Koşu gruplarına katılın. 
• Neye maruz kaldığınızı göz ardı etmeyin. Sosyal medya hesaplarınızda kimleri takip ediyorsunuz? Amacınıza yönelik hesapları takibe alın, diğerlerini takipten çıkın. 
• Bir de dilinizi değiştirin. ¨Yiyemiyorum bana yasak¨ yerine ¨sağlıklı şeylerle bedenimi beslemeyi tercih ediyorum¨. ¨Sigarayı bıraktım¨ yerine ¨Sigara içen biri değilim¨. ¨Gerginim¨ yerine ¨Heyecanlıyım¨. 
• Unutmayın tekrar edilen şeyler yer eder. Neyi tekrar ettiğiniz de sizin seçiminiz.

Hiçbir başarı bugünden yarına olmuyor. Başarılı insan hikayeleri bir anda yazılmıyor. Kendini gerçekleştirmeyi amaç edinmiş, işine bakan kişi daima kazanıyor ve gün geliyor ona ¨ Yapamazsın¨ diyenler ağızları beş karış açık hayranlıklar merak ediyor? Nasıl yaptı? 

İşte böyle 🙂

Hadi bize güveniyorum. Bu yılın kararlarını yarı yolda terk etmek yok.